Tesla Model 3’te Acil Çıkış Krizi: NHTSA Resmi Soruşturma Başlattı

Türkiye’de ve dünyada elektrikli otomobil devriminin sembol isimlerinden biri haline gelen Tesla’nın en popüler modeli Model 3, şimdi de güvenlik endişelerinin odağında. Amerika Birleşik Devletleri’nin federal otomobil güvenliği otoritesi olan Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresi (NHTSA), araçtaki acil durum kapı açma mekanizmasına yönelik kapsamlı ve resmi bir güvenlik soruşturması başlattığını duyurdu. Bu gelişme, özellikle Türkiye’de yoğun ilgi gören ve “ileri teknoloji” ile “güvenlik” vurgusuyla pazarlanan marka için ciddi bir imtihan anlamına geliyor.

Bir Hayatta Kalma Mücadelesi: Georgia’daki Alevler İçindeki Model 3

Soruşturmanın fitilini ateşleyen, 2023 yılında Georgia eyaletinde yaşanan ve bir Tesla sürücüsünün ölümle burun buruna geldiği trajik bir olay oldu. Tesla Model 3 sahibi Kevin Clouse, aracının kontrol dışı bir şekilde alev aldığı o korkunç anda yaşadıklarını yetkililere aktardı. Clouse’un anlattıkları, modern otomotiv güvenliği anlayışını sorgulatacak nitelikte: Elektrikli kapı kolları devre dışı kalan araçta, kapılar açılmadı. Alevler ve duman içinde mahsur kalan Clouse, hayatta kalabilmek için son çare olarak arka camı bacaklarıyla tekmeleyerek kırmak zorunda kaldı ve ancak bu şekilde alevlerden kaçabildi. Bu tek başına bir vakadan çok daha fazlasıydı; NHTSA’nın kayıtlarına geçen ve resmi harekete geçiren kritik bir başvuru oldu.

Mekanik Kol Gizli mi, Kullanılamaz mı? NHTSA’nın Odaklandığı Kritik Sorular

NHTSA’nın başlattığı soruşturma, doğrudan Model 3’teki mekanik acil durum kapı koluna odaklanıyor. Kurum, çok sayıda tüketici ve güvenlik uzmanından gelen şikayetleri mercek altına aldı. Bu şikayetlerin özü şu iddialara dayanıyor: Bazı Model 3 araçlarındaki bu mekanik acil çıkış kolu, gizli bir şekilde yerleştirilmiş, üzerinde herhangi bir açıklayıcı etiket bulunmuyor ve kullanıcı dostu bir tasarımdan yoksun. Panik anında, özellikle de duman, karanlık veya şok altındaki bir sürücü veya yolcu için bu mekanizmanın bulunması ve etkin bir şekilde kullanılmasının neredeyse imkansız olabileceği belirtiliyor.

Soruşturmanın kapsamı oldukça geniş. NHTSA’nın açıklamasına göre, inceleme 2022 model yılında üretilmiş yaklaşık 179 bin Tesla Model 3 aracını kapsıyor. Bu, sorunun potansiyel olarak çok büyük bir kitleyi etkileyebileceğini gösteriyor.

Elektrikli Kapı Kolları: Modernite mi, Güvenlik Açığı mı?

Tesla’nın geleneksel kapı kollarını kaldırarak yaygınlaştırdığı elektrikle çalışan (elektrikli) kapı kolları, uzun süredir güvenlik çevrelerinde tartışma konusu. Bu sistemler, lüks ve fütüristik bir dokunuş sunarken, kaza anlarında, elektrik sisteminin arızalandığı durumlarda veya tam bir elektrik kesintisinde devre dışı kalma riski taşıyor. Tam da bu noktada, mekanik yedekleme sistemlerinin son derece erişilebilir, basit ve etkili olması hayati önem kazanıyor.

Bu endişeler yeni değil. Daha önce yayımlanan bağımsız araştırmalar, konunun ciddiyetini ortaya koymuştu. Örneğin, bazı araştırmacıların iddialarına göre, son 10 yılda çarpışma sonrası alev alan Tesla araçlarında, kapıların açılamaması nedeniyle en az 15 kişinin hayatını kaybettiği 12 ayrı olay tespit edilmişti. Bu veriler, NHTSA’nın şimdiki soruşturmasını daha da anlamlı kılıyor.

Tesla’ya Yönelik Soruşturmalar Artıyor: Model Y’de de Benzer Endişeler

Model 3’e yönelik bu yeni soruşturma, Tesla’nın NHTSA’nın radarında tekil bir vaka olmadığını gösteriyor. Şirket, yenilikçi ancak geleneksel olmayan tasarım tercihleri nedeniyle sık sık güvenlik denetimlerine tabi tutuluyor. Geçtiğimiz aylarda, NHTSA bir başka popüler model olan Tesla Model Y için de benzer bir soruşturma başlatmıştı. Bu soruşturmanın nedeni, araçtaki 12 volt yardımcı aküsünün bitmesi durumunda, elektrikli kapı kollarının çalışmaması ve çocukların araç içinde mahsur kalma riskiydi. Bu iki paralel soruşturma, markanın kapı erişim sistemlerine dair köklü bir güvenlik değerlendirmesinin gündemde olduğuna işaret ediyor.

Sessizlik ve Bekleyiş: Tesla’dan Açıklama Yok, Dünya İzliyor

Konuya ilişkin olarak Tesla cephesinden şu ana kadar resmi bir açıklama veya yorum gelmiş değil. Şirketin, NHTSA’nın bu ön soruşturmasına nasıl yanıt vereceği, gerekli görürse bir geri çağırma (recall) kampanyası başlatıp başlatmayacağı veya mevcut tasarımda bir değişikliğe gidip gitmeyeceği merakla bekleniyor.

Bu gelişmeler, özellikle Türkiye gibi Tesla’nın pazar payını ve popülaritesini hızla artırdığı ülkelerde de yakından takip ediliyor. Türkiye’de birçok tüketici için Tesla, “en güvenli” elektrikli araç algısıyla öne çıkıyordu. Ancak, acil durum kapı mekanizmalarına yönelik bu iddialar ve resmi soruşturma, bu “güvenli teknoloji” algısının sorgulanmasına neden oluyor. Potansiyel alıcılar ve mevcut sahipler, araçlarının en temel güvenlik özelliklerinden biri olan acil çıkış konusunda net bilgi ve garanti beklemeye başladı.

NHTSA’nın soruşturması henüz bir sonuçlanma aşamasında değil. Sürecin ilerleyen aşamalarında, soruşturmanın bir “mühendislik analizi”ne dönüşmesi ve nihayetinde olası bir zorunlu geri çağırmayla sonuçlanması ihtimaller dahilinde. Sonuç ne olursa olsun, bu olay, otomotiv endüstrisinde teknoloji ve tasarımın, asla ödün verilmemesi gereken temel hayati güvenlik prensiplerinin önüne geçemeyeceğini bir kez daha tüm dünyaya hatırlatmış oldu.