Türk Uzay Teknolojisinde Tarihi Adım: Fergani Uzay, Hibrit Motorla İlk Yörünge Transferini Gerçekleştirdi
Milli imkanlarla geliştirilen Yörünge Transfer Aracı, dünya uzay havacılığında bir ilki başararak Türkiye’yi yeni bir ligde konumlandırdı.
Türkiye’nin savunma sanayii ve insansız hava araçlarındaki başarısını uzay arenasına taşıyan önemli bir kilometre taşı daha geride bırakıldı. Baykar Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Bayraktar tarafından kurulan Fergani Uzay Teknolojileri, tamamen öz kaynaklar ve milli mühendislik bilgisiyle tasarladığı ilk Yörünge Transfer Aracı (YTA) olan FGN-TUG-S01 ile sadece Türkiye için değil, küresel uzay endüstrisi için de kayda değer bir başarıya imza attı.
Uzaydaki Tarihi 35 Saniye
28 Kasım 2025 tarihinde, ABD’nin Kaliforniya eyaletindeki Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü‘nden, bir SpaceX Falcon 9 roketinin Transporter-15 görevi kapsamında uzaya taşınan Milli YTA, yörüngedeki hazırlık ve test süreçlerini tamamladıktan sonra, dünyaya tarihi bir mesaj gönderdi.
. Türk mühendisliğinin uzaydaki göz bebeği FGN-TUG-S01, komut üzerine ana hibrit itki sistemini ateşledi. 35 saniye süren bu kusursuz ateşleme operasyonu, araç için olduğu kadar Türk uzay programı için de bir dönüm noktasıydı. Bu manevra ile araç, 530 kilometre irtifadaki dairesel park yörüngesinden ayrılarak, 720 kilometre zirve irtifasına sahip bir eliptik yörüngeye geçiş yaptı.
Neden Bu Kadar Önemli?
Bu operasyon, iki açıdan “ilk” unvanını taşıyor. Birincisi, Türkiye’nin uzayda kendi geliştirdiği bir hibrit motor teknolojisiyle gerçekleştirdiği ilk ateşleme operasyonu olması. İkincisi ve belki de daha çarpıcı olanı, dünya genelinde bir hibrit roket motorunun ilk kez yörüngede ateşlenmesi olarak kayıtlara geçmesi. Bu, Fergani Uzay’ı ve Türkiye’yi, uzay tahrik teknolojilerinde öncü bir araştırma-geliştirme merkezi haline getiriyor.
Hibrit roket motorları, katı yakıtlı motorların basitliği ve depolama güvenliği ile sıvı yakıtlı motorların kontrol edilebilirliğini bir araya getiren bir teknoloji sunuyor. Daha emniyetli, nispeten daha basit ve maliyet-etkin bir yapıya sahip olan bu sistemler, özellikle küçük uydu fırlatma ve yörünge düzeltme görevlerinde geleceğin vazgeçilmez teknolojileri arasında gösteriliyor. Fergani Uzay’ın bu başarısı, hibrit motorların teorik avantajlarının pratikte ve en zorlu ortam olan uzayda da kanıtlandığını gösterdi.
Görevin İkinci Perdesi: Küp Uydu Yerleştirme
Tarihi yörünge transferinin hemen ardından, görevin bir diğer kritik aşaması olan yük (faydalı kargo) bırakma operasyonuna geçildi. ‘te başlatılan süreç, on dakika sonra bir başarıyla taçlandı. Saat 11:45’te, Fergani’nin FRG-10D1 isimli küp uydusu, Yörünge Transfer Aracı’ndan sorunsuz bir şekilde ayrılarak, ulaştırıldığı hedef eliptik yörüngedeki görev yerini aldı. Bu adım, YTA’nın sadece bir itki sistemi değil, aynı zamanda hassas bir uzay lojistik platformu olduğunu da kanıtlamış oldu.
Ufukta Daha Büyük Bir Hedef: Uluğ Bey Küresel Konumlama Sistemi
Bu başarılı görev, Fergani Uzay’ın nihai ve çok daha iddialı vizyonu için sağlam bir temel atıyor. Şirket, “Uluğ Bey Küresel Konumlama Sistemi” adını verdiği, Türkiye ve dost ülkeler için bağımsız bir konumlandırma, navigasyon ve zamanlama (PNT) ağı inşa etmeyi hedefliyor. Geliştirilen YTA teknolojisi, işte bu sistemin hayata geçirilmesinde kilit rol oynayacak.
Bu teknoloji sayesinde Fergani Uzay, gelecekte Uluğ Bey takımyıldızını oluşturacak onlarca, hatta yüzlerce uyduyu, tek bir fırlatıcı roketle uzaya gönderip, daha sonra bu “uzay tırları” ile her bir uyduyu kendi belirlenen farklı yörüngelerine hassas bir şekilde yerleştirebilecek. Bu yaklaşım, maliyetleri büyük ölçüde düşürürken, esneklik ve operasyonel kabiliyeti en üst düzeye çıkarıyor.
5 Yıllık Vizyon: Bağımsız Uzay Erişimi
Fergani Uzay, önümüzdeki 5 yıl içinde 100’den fazla uyduyu uzaya göndermeyi planlıyor. Hedef, sadece Türkiye’ye değil, dost ve kardeş ülkelere de bağımsız konumlandırma hizmeti ve uzay lojistiği kabiliyeti kazandırmak. Ancak vizyon bununla da sınırlı değil. Şirket, aynı zamanda kendi fırlatma sistemleri üzerinde de çalışmalarını sürdürüyor. Yakın gelecekte, dünyadan uzaya tam bağımsız erişim (fırlatma) kabiliyetinin de kazanılması, nihai hedefler arasında yer alıyor. Bu, Türkiye’yi, bir uydu operatörü ve teknoloji tedarikçisi olmanın ötesine taşıyarak, uzaya erişimde kendi kendine yetebilen sayılı ülkeler arasına sokacak bir adım olacak.
FGN-TUG-S01’in başarısı, Türk mühendisliğinin sınır tanımazlığının bir kez daha altını çizdi. Savunmada, havacılıkta elde edilen milli teknoloji hamlesinin ivmesi, şimdi yeni bir final fronte, uzayın derinliklerine doğru yönelmiş durumda. Bu tarihi ateşleme, yalnızca bir motorun çalıştığı an değil, aynı zamanda Türkiye’nin uzaydaki bağımsız geleceğinin de startını verdiği andı.
