Fransa’nın Derinliklerinde Keşfedilen Taş Devri Duvarı: 7.000 Yıllık Bir Gizem

Brittany açıklarındaki devasa su altı yapısı, tarih öncesi toplumların mühendislik becerilerine ve efsanelere ışık tutuyor.

Fransa’nın Brittany kıyılarının soğuk sularının dokuz metre altında, deniz tabanına adeta bir devin eliyle yerleştirilmiş gibi duran 3300 ton ağırlığında devasa bir taş yapı, arkeologları ve tarihçileri hayrete düşürüyor. Milattan Önce 5.000 civarında, yani günümüzden yaklaşık 7.000 yıl önce inşa edildiği tespit edilen bu yapı, şimdiye kadar Fransa sularında keşfedilen en büyük su altı yapısı unvanını alarak kayıtlara geçti.

Yapı, bugün Ile de Sein adasının açıklarında bulunuyor, ancak inşa edildiği dönemde, o zamanlar ana karaya bağlı olan bu bölgenin kıyısında yer alıyordu. Binlerce yıl içinde yükselen deniz seviyeleri, bu anıtsal eseri suların derinliklerine gömdü. Ortalama 20 metre genişliğe ve 2 metre yüksekliğe sahip olan duvar, dikkatle seçilmiş ve yerleştirilmiş yüzlerce taştan oluşuyor.

Dalıcıların yaptığı detaylı incelemeler, yapının iç yapısına dair çarpıcı bilgiler ortaya koydu. Duvarın gövdesi içinde, iki paralel hat halinde düzenlenmiş büyük granit dikilitaşlar (menhirler) keşfedildi. Bu düzen, araştırmacılara yapının işlevi konusunda kritik bir ipucu veriyor. Uzmanlar, bu taş sıralarının arasına veya üzerine ahşap direkler ve ağlar gerilerek, gelgit hareketlerinden faydalanan devasa bir balık tuzağı olarak kullanılmış olabileceğini düşünüyor. Gelgitle yükselen sularla duvarın içine giren balıklar, sular çekilirken bu ağlı yapıda hapsoluyor ve kolayca toplanabiliyordu.

Ancak tek teori bu değil. Bazı araştırmacılar, yapının yükselen denizlere karşı bir kıyı savunma seti veya hatta bir tür ritüel alanı olabileceği ihtimali üzerinde de duruyor. Duvarı oluşturan monolitik taşlar, Brittany bölgesinin ünlü Neolitik anıtları olan Carnac taş sıralarına belirgin bir benzerlik gösteriyor. Fakat su altındaki bu duvar, karadaki ünlü kuzenlerinden çok daha yaşlı, bu da onu bölgenin bilinen en eski anıtsal taş işçiliği örneklerinden biri haline getiriyor.

Bu olağanüstü keşfin hikayesi, bir jeoloğun dikkatli gözleriyle başladı. Jeolog Yves Fouquet, gelişmiş sonar ve radar haritalama cihazlarıyla deniz tabanını incelerken, kıyı altı vadisini kesen düz, doğal olmayan, insan yapımı olduğu belli olan bir çizgi fark etti. 2022 yazında başlayan ilk keşif dalışlarının ardından, ekip daha net görüntüler alabilmek için deniz yosunlarının çekildiği kış aylarını bekledi. Bu sabırlı çalışma, yapının detaylı haritalanmasını ve belgelenmesini sağladı.

Keşif, sadece arkeolojik değil, aynı zamanda kültürel bir yankı da uyandırıyor. Uluslararası Deniz Arkeolojisi Dergisi’nde yayımlanan makaleye göre, Brittany folklorunda nesiller boyunca anlatılan “batık şehir” efsaneleri, bu gibi su altında kalmış gerçek yapılar tarafından beslenmiş olabilir. Bölgedeki en meşhur efsanevi kayıp şehir olan Ys‘nin, tam da bu keşif bölgesinin hemen doğusundaki Douarnenez Körfezi’nde sulara gömüldüğüne inanılıyordu. Su altı arkeolojisindeki bu tür buluşlar, mitler ile gerçeklik arasındaki çizgiyi büyüleyici bir şekilde bulanıklaştırıyor.