Almanya’nın Savunma Stratejisi: Geleneksel Güç mü, Teknoloji Devrimi mi?

Almanya, tarihi bir dönüşümün eşiğinde. Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından Şansölye Olaf Scholz’un ilan ettiği “Zeitenwende” (dönüm noktası) ve muhalefet lideri Friedrich Merz’in “Avrupa’nın en güçlü konvansiyonel ordusu” vaadi, ülkeyi on yıllardır görülmemiş bir silahlanma yoluna soktu. Ancak, yüz milyarlarca euroluk devasa bir savunma bütçesinin şekillenmeye başladığı bu kritik anda, Alman savunma ekosistemi derin bir stratejik bölünme yaşıyor. Bir tarafta tank ve top üreten köklü sanayi devleri, diğer tarafta ise yapay zeka ve otonom sistemlerde geleceği gören teknoloji startup’ları yer alıyor.

Trump Tehdidi ve NATO’nun Geleceği: Baskı Artıyor

Bu iç tartışma, uluslararası arenadaki belirsizliklerle daha da keskinleşiyor. ABD Başkanı Donald Trump’ın NATO müttefiklerine yönelik savunma harcamalarını artırma çağrısı ve ABD güvenlik şemsiyesini çekme ihtimaline dair söylemleri, Berlin’in kararını acil ve isabetli kılma zorunluluğunu katbekat artırıyor. Paranın nereye akacağı sorusu, sadece bir sanayi politikası meselesi değil, aynı zamanda Avrupa’nın gelecek on yıllardaki güvenlik mimarisinin temelini oluşturacak bir jeostratejik tercih haline gelmiş durumda.

Startup’ların İsyanı: “Gelecek Ucuz ve Akıllı Sürü İHA’ların”

Ukrayna cephelerinden yükselen duman, tartışmanın merkezine yerleşti. Alman savunma teknolojisi girişimleri, savaşın dönüştürücü derslerine işaret ediyor. Onlara göre, Ukrayna savaşı büyük ölçüde bir İHA (insansız hava aracı) ve karşı-İHA mücadelesine evrildi. Buradan çıkan sonuç net: Geleceğin muharebe alanı, yapay zeka destekli, hızlı üretilebilen, nispeten ucuz ve sürü halinde hareket eden otonom sistemler tarafından domine edilecek.

Münih merkezli, değeri 12 milyar euroyu aşan savunma yapay zekası şirketi Helsing’in kurucularından Gundbert Scherf, mevcut harcama alışkanlıklarının bu gerçeği yansıtmadığını vurguluyor. AFP’ye konuşan Scherf, “Geleneksel platformlara aşırı güçlü bir odaklanma olduğu aşikar. Etrafımızdaki dünya değiştikçe harcama modelleri de değişmek zorunda” diyerek uyarıda bulunuyor. Scherf, bütçe dağılımının yüzde 99 geleneksel sistemler lehine olduğunu belirterek, bu dengenin acilen otonom sistemler lehine değişmesi gerektiğini savunuyor.

Spotify kurucusu Daniel Ek ve Palantir’in kurucusu Peter Thiel gibi isimlerden yatırım alan, henüz 18 aylık Alman girişimi Stark da benzer bir kaygıyı paylaşıyor. Şirketin üst düzey yöneticisi Josef Kranawetvogl, Almanya’daki değişimi kabul etmekle birlikte temponun yetersiz olduğunu düşünüyor: “Avrupa’da stratejik belgeler yazma konusunda gerçekten iyiyiz ancak daha fazlasını uygulamamız gerekiyor. Hızlanmalıyız ve tempoyu yakalamalıyız” ifadelerini kullanıyor.

Sanayi Devlerinin Yanıtı: “Zırh Asla Modası Geçmeyecek”

Tartışmanın diğer kutbunda, Ukrayna savaşıyla birlikte cirosu ve piyasa değeri rekor kıran Almanya’nın savunma sanayii lokomotifi Rheinmetall bulunuyor. Piyasa değeri 70 milyar euroya yaklaşan şirketin CEO’su Armin Papperger, İHA’ların önemini kabul etse de, bunun resmin sadece bir parçası olduğu konusunda ısrarlı.

Papperger, NATO’nun doğrudan dahil olacağı bir çatışmanın Ukrayna’dakinden çok farklı olacağını savunuyor. Yakın zamanda düzenlediği bir brifingde, “Zırhlı araçlar olmadan bir ülkeyi savunmak veya işgal durumunda bir saldırganı püskürtmek mümkün olmaz” diyen Papperger, büyük güçler arasındaki yoğun bir savaşta hava üstünlüğünün ve elektronik harp kapasitesinin İHA’ların etkinliğini büyük ölçüde kısıtlayacağını, dolayısıyla geleneksel ağır zırhlı birliklerin halen belirleyici olacağını iddia ediyor.

524,5 Milyar Euroluk Bütçe ve Zor Tercihler

Bu fikir ayrılıkları, somut bütçe rakamları üzerinden şekilleniyor. Almanya’nın 2026 federal bütçesi, geçen ay parlamentodaki Bütçe Komisyonu’ndan geçti. Toplam harcama 524,5 milyar euroya ulaşırken, yeni borçlanma 180 milyar euro sınırını aşıyor. Savunma harcamalarındaki artış dikkat çekici. Bütçede, Ukrayna’ya yapılacak ek askeri yardım için 3 milyar euro daha ayrıldı. Bu kaynak, topçu mühimmatı, İHA’lar, zırhlı araçlar ve iki Patriot hava savunma bataryasına gidecek. Böylece Almanya’nın Ukrayna’ya toplam askeri ve mali desteği 11,5 milyar euroya yükselmiş oldu.

Ancak, İngiltere merkezli prestijli düşünce kuruluşu Chatham House’un analizi, paranın miktarı kadar harcanma hızı ve şeklinin de kritik olduğuna işaret ediyor. Analiz, Almanya’nın tedarik süreçlerindeki kronik yavaşlığa dikkat çekerek çarpıcı bir örnek veriyor: Danimarka istihbaratı Rusya’nın NATO’ya yönelik bir saldırı kapasitesini beş yıl içinde toplayabileceğini öngörürken, Avrupa’nın uzun menzilli füze projesi ELSA’nın operasyonel olması için 2035 yılı bekleniyor. Bu zaman uyumsuzluğu, Berlin’in acilen daha hızlı tedarik edilebilecek sistemlere yönelmesi gerektiğini ortaya koyuyor.

Siyasi Fırtına Bulutları ve “Zeitenwende”nin Sınavı

Almanya’nın önündeki engeller sadece bürokratik veya endüstriyel değil. Chatham House raporu, aşırı sağcı Almanya İçin Alternatif (AfD) partisinin yükselişinin, Rusya tehdidine karşı kamuoyu desteğini ve Ukrayna dayanışmasını aşındırabileceği konusunda uyarıda bulunuyor. Bu iç siyasi dinamik, hükümetin uzun vadeli ve pahalı savunma yatırımları için gereken siyasi konsensüsü sürdürmesini zorlaştırabilir.

Sonuç olarak, Almanya sadece silah alımı yapmıyor; bir gelecek tahayyülü üzerine bahse giriyor. Ukrayna’nın siperlerinden gelen derslerle, NATO’nun geleneksel güç projeksiyonu arasında sıkışmış durumda. Helsing ve Stark gibi girişimlerin temsil ettiği “atılımcı teknoloji” yaklaşımı mı, yoksa Rheinmetall’ın savunduğu “kanıtlanmış güç” modeli mi galip gelecek? Bu sorunun cevabı, yalnızca Almanya’nın değil, tüm Avrupa kıtasının 21. yüzyıldaki güvenlik ve jeopolitik konumunu şekillendirecek. Berlin’in kararı, bir bütçe kalemi olmanın ötesinde, bir medeniyet tercihi niteliği taşıyor.