Menkul Kıymet Vergilendirmesinde Kritik Uzatma: Tevkifat Uygulaması 2030’a Kadar Uzadı
Resmi Gazete’de Yayım Tarihi: Bugün
Finans dünyasını yakından ilgilendiren önemli bir vergi uygulamasında süre uzatımı kararı resmiyet kazandı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla yayımlanan karar, menkul kıymet gelirlerinin tevkifat yoluyla vergilendirilmesine ilişkin mevcut sistemin ömrünü uzattı. Karar, piyasa aktörleri ve bireysel yatırımcılar için belirsizliği ortadan kaldırarak, orta vadeli bir vergi istikrarı çerçevesi çizdi.
Kararın özü şu: Bu yıl, yani 31 Aralık 2024 tarihinde sona ermesi beklenen tevkifat uygulamasının geçerlilik süresi, tek seferde 31 Aralık 2030 tarihine kadar uzatıldı. Bu, mevcut sistemin önümüzdeki 6 yıl boyunca aynı şekilde işlemeye devam edeceği anlamına geliyor.
Peki bu kadar kritik öneme sahip olan “tevkifat uygulaması” tam olarak neyi ifade ediyor? Türk vergi sisteminin pratik mekanizmalarından biri olan tevkifat, stopaj olarak da biliniyor. Bu uygulamada, geliri ödeyen kurum (banka veya aracı kurum), geliri elde eden kişi adına vergiyi kaynakta keserek doğrudan vergi dairesine ödüyor. Bu sayede yatırımcı, gelirini aldıktan sonra ayrıca vergi beyan etme ve ödeme yükümlülüğünden kurtuluyor. Sistem, hem vergi tahsilatının etkinliğini artırıyor hem de yatırımcı için büyük bir kolaylık sağlıyor.
Uzatmanın yapıldığı hukuki dayanak ise 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67’nci maddesi. Bu madde, tam da bahsi geçen gelirlerin kaynakta vergilendirilmesi prosedürünü düzenliyor. Maddenin uygulama süresinin 2024 sonunda dolacak olması, finans sektöründe “Acak ne olacak?” sorusunu gündeme getirmişti. Yeni karar, bu belirsizliği gidererek piyasalara net bir yol haritası sundu.
Hangi gelirler bu kapsamda kaynakta vergilendiriliyor? Uygulamanın kapsamı oldukça geniş ve milyonlarca yatırımcıyı ilgilendiriyor:
- Mevduat Faizleri: Bankalardaki tasarruf hesaplarından elde edilen faiz gelirleri.
- Katılma Hesabı Kar Payları: Katılım bankalarındaki hesaplardan kazanılan kar payları.
- Repo Gelirleri: Repo işlemlerinden elde edilen faiz benzeri getiriler.
- Menkul Kıymet Faizleri: Hazine bonosu, tahvil gibi sabit getirili enstrümanlardan sağlanan faiz ödemeleri.
- Menkul Kıymet Alım-Satım Kazançları: Hisse senedi, bono gibi enstrümanların değer artışından elde edilen karlar (belirli koşullar altında).
Kararın teknik detayları incelendiğinde, daha önce 31 Aralık 2025‘e kadar uzatıldığı bilinen sürenin, bu son düzenlemeyle aslında ek 5 yıl daha uzatılarak toplamda 2030 sonuna ulaştığı görülüyor. Bu, politika yapıcıların konuya ilişkin uzun vadeli ve istikrarlı bir bakış açısı geliştirdiğinin bir göstergesi olarak yorumlanıyor.
Uygulamanın uzatılması, çok sayıda paydaş açısından önemli sonuçlar doğuracak. Bireysel yatırımcılar için vergi planlamasındaki belirsizlik ortadan kalkarken, bankalar ve aracı kurumlar mevcut otomatik kesinti sistemlerini değiştirme maliyetinden ve operasyonel karmaşıklıktan kurtulmuş olacak. Vergi idaresi açısından ise, nispeten yüksek verimlilikte çalışan bir tahsilat kanalının devamlılığı sağlanacak. Ekonomi yönetimi, bu hamle ile yerli ve yabancı yatırımcıya “kurallar net, sistem sürdürülebilir” mesajı vererek piyasa güvenini pekiştirmeyi hedefliyor.
Sonuç olarak, Cumhurbaşkanı Kararı ile hayata geçirilen bu düzenleme, sadece teknik bir süre uzatması değil, aynı zamanda Türk sermaye piyasaları ve finansal sistemine yönelik istikrar vurgusu taşıyan bir politika tercihidir. 2030 yılına kadar güvence altına alınan tevkifat sistemi, yatırım ortamının öngörülebilirliğini artırarak, tasarrufların piyasa araçlarına yönlendirilmesi ve finansal derinleşme hedeflerine katkı sağlaması bekleniyor. Önümüzdeki altı yıl, mevcut vergilendirme çerçevesi içinde, yatırımcılar ve kurumlar için planlama yapabilecekleri bir dönem olacak.