Savuran Projesi: Türkiye’nin Havalimanları İçin Otonom Hava Savunma Kalkanı

Türkiye, sivil havacılık güvenliğinde çığır açacak yerli ve milli bir projeyi hayata geçirmek üzere. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın öncülüğünde geliştirilen “Savuran Projesi”, havalimanlarını ve kritik tesisleri, geleneksel yöntemlerle baş edilmesi zor iki temel tehdide karşı koruyacak: kuş çarpmaları ve izinsiz, kötü niyetli drone operasyonları. Bu proje, Türkiye’nin savunma ve güvenlik teknolojilerindeki yetkinliğini sivil alana taşıyarak, hava sahası güvenliğini tamamen otonom ve yapay zekâ destekli bir sisteme emanet etmeyi hedefliyor.

Bakan Uraloğlu’ndan Stratejik Açıklama: Tek Mimari, Çift Fonksiyon

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, projeye ilişkin yaptığı kapsamlı yazılı açıklamada, Savuran’ın sıradan bir caydırıcı sistem olmadığını vurguladı. Bakan Uraloğlu, sistemin “tespit, teşhis, takip ve müdahale” fonksiyonlarını tek bir entegre mimari altında toplayan, Türkiye’de tasarlanıp geliştirilen ilk kapsamlı hava güvenlik sistemi olduğunun altını çizdi. Açıklamada, sistemin omurgasını drone teknolojileri, sensör füzyonu, yapay zekâ ve otonom görev yeteneklerinin oluşturduğu belirtildi.

Uraloğlu, “Bu sistem, hem kuş kaynaklı riskleri hem de FPV (First Person View – Birinci Şahıs Görüşlü) drone tehditlerini tespit edip etkili şekilde önleyecek.” ifadelerini kullanarak, projenin iki başlı hedefini net bir şekilde ortaya koydu. FPV drone’lar, hobi amaçlı kullanımın ötesinde, yüksek manevra kabiliyeti ve düşük tespit edilebilirliği ile kritik altyapılar için ciddi bir güvenlik açığı oluşturuyor. Savuran Projesi, bu boşluğu kapatmayı amaçlıyor.

İki Özel Platform, İki Farklı Tehdide Özel Çözüm

Savuran Projesi’nin teknik altyapısı, birbirinden bağımsız ancak koordineli çalışacak iki özel drone platformu üzerine inşa ediliyor. Bu ikili yapı, her bir tehdit türüne en uygun ve en insani müdahale yöntemini seçebilme esnekliği sağlıyor.

1. Kuş Sürülerine Karşı Akustik Caydırma ve Yönlendirme Sistemi

Havacılık tarihinin en eski ve en yaygın tehlikelerinden biri olan kuş çarpmaları (bird strike), milyonlarca dolarlık motor hasarlarına ve can güvenliği risklerine yol açabiliyor. Savuran’ın bu soruna getirdiği çözüm, tamamen “ölümcül olmayan” (non-lethal) yöntemlere dayanıyor. Sistem, uzun süre havada kalabilme (long endurance) özelliğine sahip özel bir platform kullanacak.

Bu platform üzerinde taşınacak olan yüksek frekanslı ve ultrasonik akustik caydırma sistemleri, kuş sürülerini rahatsız ederek onları havalimanı pistlerinden, taksi yollarından ve yaklaşma koridorlarından uzaklaştıracak. Sistem, çevre güvenliği ve hayvan refahı ilkelerini gözeterek, kuşları fiziksel olarak zarar vermeden, güvenli bölgelere yönlendirecek. Bu yaklaşım, geleneksel ses topları veya görsel korkuluklardan çok daha etkili ve sürekli bir koruma sağlayacak.

2. FPV Drone Tehditlerine Karşı Otonom Müdahale ve Etkisiz Hale Getirme

Projenin belki de en yenilikçi ve teknik olarak karmaşık ayağını, izinsiz ve kötü amaçlı FPV drone’lara karşı geliştirilen platform oluşturuyor. Bu platform, tehdit oluşturan drone’ları tespit, takip ve etkisiz hale getirme görevlerini tamamen otonom olarak yürütebilecek şekilde tasarlanıyor.

Sistem, yüksek hız ve manevra kabiliyetine sahip olacak. Hedef drone’u fiziksel olarak engellemek, ağ atmak veya elektronik olarak müdahale etmek gibi çeşitli yöntemlerle etkisiz hale getirebilecek. En dikkat çeken özelliklerinden biri ise “güvenli iniş”, “eve dönüş” (return-to-home) ve gerektiğinde “kendini imha etme” kapasitesi. Bu, sistemin kontrolünü kaybetmesi veya görev sonrasında güvenli bir şekilde toplanamayacak bir konuma düşme riski durumunda, herhangi bir ikincil zarara yol açmamasını garanti altına alıyor. Otonom görev yürütme yeteneği, operatör bağımlılığını en aza indirgeyerek, anlık tehditlere saniyeler içinde yanıt verilmesini mümkün kılacak.

Havacılık Güvenliğinde Yeni Bir Çağ: Etkin, Yerli ve Otonom

Savuran Projesi’nin operasyonel hale gelmesiyle birlikte, Türkiye’deki havalimanları ve diğer kritik tesisler, hava kaynaklı asimetrik tehditlere karşı benzeri görülmemiş bir koruma seviyesine kavuşacak. Proje, sadece reaktif değil, aynı zamanda proaktif bir güvenlik anlayışını temsil ediyor. Yapay zekâ ve sensör füzyonu sayesinde, tehdit daha oluşum aşamasındayken tespit edilebilecek ve en uygun müdahale protokolü otomatik olarak devreye girecek.

Bu gelişme, Türkiye’nin savunma sanayii ve yüksek teknoloji alanındaki birikiminin sivil alandaki somut bir yansıması olarak kayıtlara geçecek. Tamamen yerli kaynaklarla geliştirilen Savuran Sistemi, ülkenin stratejik teknolojideki bağımsızlığını pekiştirirken, küresel havacılık güvenliği pazarında da Türkiye’yi önemli bir oyuncu konumuna taşıma potansiyeli taşıyor. Havalimanı güvenliği, artık yalnızca yer değil, aynı zamanda gökyüzünde de kurulacak akıllı bir kalkanla sağlanacak.