Şam’da Tarihi Kutlama: 61 Yıllık Rejimin Devrilişinin Yıl Dönümünde Sokaklar Coşkuyla Doldu
Suriye’nin başkenti Şam, tarihi bir güne daha tanıklık etti. Binlerce kişi, araç konvoyları oluşturarak ve Suriye bayraklarıyla şehrin ana arterlerini doldurarak, ülkede 61 yıl boyunca iktidarda kalan Baas rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümünü coşkuyla kutladı. Kalabalıklar, başkentte uzun bir tur atarken, klakson sesleri ve zafer naraları havayı doldurdu. Göstericilerin yüzlerindeki sevinç ve rahatlama ifadesi, ülkenin yakın tarihindeki en köklü değişimlerden birinin ardından gelen kolektif bir nefes alışı yansıtıyordu.
Bu kutlamalar sürerken, uluslararası arenada Suriye’nin geleceğine dair kritik değerlendirmeler yapılıyordu. Birleşmiş Milletler (BM) İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA) Operasyonlar ve Savunma Direktörü Vekili Tarık Talahma, 23. Doha Forum’da yaptığı önemli konuşmada, Suriye’deki insani durumun ve geçiş sürecinin hassas dengelerine dikkat çekti.
Talahma, devrik lider Beşar Esad dönemine atıfta bulunarak, “Esad’in, Suriyelilerin karnını doyurması karşılığında onları siyasi ve medeni haklarından mahrum bırakabileceğini düşündüğünü” ifade etti. Bu yaklaşımın, nihayetinde halkın tepkisine yol açtığını vurgulayan Talahma, “Suriye halkı iki şey için sokaklara çıktı: onur ve özgürlük” dedi. Bu sözler, ayaklanmanın sadece ekonomik değil, aynı zamanda derin bir insan onuru ve temel haklar mücadelesi olduğunun altını çizdi.
Suriye’nin yeni döneminde atılması gereken en hayati adımlardan birinin “kapsayıcılık” olduğunu belirten Talahma, tüm kesimlerin sürece dahil edilmediği bir yapının kalıcı barış ve istikrar getiremeyeceği uyarısında bulundu. Bu kapsayıcılık çabasının önünde ise devasa bir insani enkaz duruyor. Talahma, “Suriyeliler kanlarını döktü ve hala ailelerinden ayrı olan, hedeflerine ulaşmak isteyen yüz binlerce Suriyeli var” sözleriyle, savaşın ve çatışmaların geride bıraktığı derin yaralara işaret etti.
Uluslararası toplumun rolüne de değinen Talahma, eleştirel bir ton kullanarak, “Uluslararası toplum içinde ‘Suriye dosyasına nasıl yaklaşılması gerektiğini size biz söyleyelim’ diye yukarıdan bakan bir kesim var” ifadesini kullandı. Son 14 yılda uluslararası toplumun Suriye meselesinde “inişli çıkışlı bir tutum sergilediğini” kaydeden Talahma, tutarlı ve Suriyelilerin ihtiyaçlarını merkeze alan bir uluslararası yaklaşımın eksikliğine vurgu yaptı.
Bununla birlikte, umut verici bazı gelişmeler de yaşanıyor. Talahma, mülteciler ve ülke içinde yerinden edilmiş kişiler arasında yer alan yaklaşık 3 milyon kişinin Suriye’ye geri döndüğünü açıkladı. Bu geri dönüşler, ülkede göreli istikrarın sağlanmaya başladığına dair bir işaret olarak değerlendirilse de, dönüş yapanların karşılaştığı barınma, iş, eğitim ve psiko-sosyal destek gibi muazzam zorluklar, yeni yönetimin önündeki en büyük sınavlardan biri olmaya devam ediyor.
Şam sokaklarındaki bayraklı araçların görüntüsü ile Doha’daki forumda dile getirilen insani uyarılar, Suriye’nin içinde bulunduğu ikili durumu gözler önüne seriyor: Bir yanda, uzun bir diktatörlük döneminin sona ermesinin getirdiği büyük bir coşku ve umut; diğer yanda ise on yıllarca süren çatışma, baskı ve uluslararası müdahalelerin geride bıraktığı ağır bir mirasın üstesinden gelme mücadelesi. Suriye halkı, sadece bir rejimi devirmekle kalmadı, aynı zamanda küllerinden yepyeni, onurlu ve özgür bir gelecek inşa etme sorumluluğunu da omuzlarına aldı. Bu yolculuğun, kapsayıcı diyalog, adalet arayışı ve uluslararası toplumun daha tutarlı ve sorumlu bir yaklaşımı olmadan tamamlanması ise oldukça zor görünüyor.
