Avrupa Birliği, WhatsApp’taki Yapay Zeka Entegrasyonu İçin Meta’ya Karşı Yeni Antitröst Soruşturma Başlatıyor
Avrupa Birliği’nin dijital pazar bekçileri, teknoloji devlerinin hakimiyetini sınırlamak için yeni bir hamle yapıyor. Financial Times gazetesinin iki üst düzey AB yetkilisine dayandırdığı özel habere göre, Avrupa Komisyonu, Meta şirketinin yapay zeka asistanı Meta AI’yı bu yılın başlarında WhatsApp mesajlaşma platformunun arayüzüne entegre etme biçimini mercek altına alacak resmi bir antitröst soruşturması başlatmak üzere. Soruşturmanın önümüzdeki günlerde resmen duyurulması bekleniyor, ancak kaynaklar zamanlamanın değişebileceğinin altını çiziyor.
Soruşturmanın odak noktası, bu entegrasyonun dijital pazar üzerindeki etkisi ve rekabet koşullarını ihlal edip etmediği olacak. Komisyon, Meta’nın WhatsApp gibi milyarlarca kullanıcıya sahip bir platformda kendi yapay zeka hizmetini öncelikli olarak sunmasının, rakip yapay zeka şirketlerine ve sohbet robotu geliştiricilerine karşı haksız bir avantaj yaratıp yaratmadığını ve tüketici seçimini kısıtlayıp kısıtlamadığını araştıracak.
Mart 2025’ten itibaren Avrupa pazarında kullanıma sunulan Meta AI, WhatsApp kullanıcılarına doğrudan sohbet ekranından ulaşabilen, soruları yanıtlayan, metin taslakları oluşturabilen, tartışmalara katılabilen ve kişisel bir sanal asistan gibi çalışan gelişmiş bir yapay zeka aracı olarak tanıtıldı. Meta, bu özelliğin küresel olarak daha erken devreye alındığını, ancak Avrupa’daki “karmaşık düzenleyici yapı” nedeniyle bölgedeki lansmanın geciktiğini açıklamıştı.
İlginç olan, bu yeni AB soruşturmasının, Amazon ve Microsoft gibi diğer “bekçi” şirketleri hedef alan süreçlerde kullanılan Dijital Piyasalar Yasası (DMA) kapsamında değil, AB’nin uzun süredir uyguladığı geleneksel rekabet kuralları, yani antitröst mevzuatı çerçevesinde yürütülecek olması. Bu durum, Komisyon’un konuyu pazar hakimiyetinin kötüye kullanılması bağlamında, daha geniş ve eski kurallarla ele almayı tercih ettiğini gösteriyor.
Meta’nın yapay zeka hamleleri sadece AB düzeyinde değil, üye ülkeler düzeyinde de sıkı bir inceleme altında. İtalya’nın rekabet otoritesi (AGCM), Temmuz 2025’te benzer gerekçelerle bir soruşturma başlattı. İtalyan yetkililer, Meta’nın WhatsApp’a yapay zeka özelliklerini, kullanıcılardan açık ve bilinçli bir onay almadan entegre ederek pazar gücünü kötüye kullandığı iddiasında bulunmuştu. Kasım ayında soruşturmanın kapsamı genişletilerek, WhatsApp Business’ın kurallarındaki değişikliklerin, “yapay zeka sohbet botları pazarında yeniliği ve teknik gelişmeyi kısıtlayıp kısıtlamadığı” da araştırma konuları arasına eklendi.
Meta şirketi, henüz resmiyete kavuşmamış olan AB soruşturması hakkında yorum yapmaktan kaçınırken, İtalya’daki iddialara karşı güçlü bir savunma geliştirdi. Şirket sözcüleri, İtalyan otoritesinin iddialarının “tamamen asılsız” olduğunu belirterek, yapılan güncellemelerin ne müşteri hizmetleri sunan işletmeleri ne de alternatif yapay zeka asistanlarını tercih eden firmaları olumsuz etkilemediğini öne sürdü. Meta, kullanıcı deneyimini iyileştirmeye yönelik bu adımların rekabeti bozmadığını, aksine pazarı canlandırdığını savunuyor.
Bu gelişmeler, Avrupa’nın teknoloji devlerinin yapay zeka alanındaki faaliyetlerini nasıl sıkı bir düzenleyici çerçevede tutmaya çalıştığının net bir göstergesi. AB, dijital pazardaki rekabeti korumak ve tekelci eğilimleri engellemek için hem DMA gibi yeni ve özel araçları hem de köklü antitröst kurallarını etkin bir şekilde kullanmaya devam ediyor. Meta’nın WhatsApp’taki Meta AI entegrasyonuna yönelik bu soruşturma, yapay zeka hizmetlerinin büyük platformlara eklenmesinin sadece bir teknoloji meselesi değil, aynı zamanda karmaşık bir rekabet hukuku meselesi haline geldiğini tüm sektöre bir kez daha hatırlatıyor.
Haber, Financial Times’ın iki AB yetkilisine dayandırdığı bilgilere ve İtalyan rekabet otoritesinin kamuya açık duyurularına istinaden genişletilmiş ve detaylandırılmıştır.
