Ev Hizmetlerinde Sigortasız Çalıştırma: Görünmez Tehlikeler ve Ağır Bedeller

Türkiye’de 26 milyona yakın hanenin hatırı sayılır bir kısmında, temizlik, bakım veya günlük işler için destek alınsa da bu yaygın uygulamanın ardında, milyonlarca aileyi finansal bir uçuruma sürükleyebilecek sinsi bir tehlike yatıyor.

Uzman İsa Karakaş’tan Sarsıcı Tespitler

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) uzmanı İsa Karakaş, Türkiye Gazetesi’ndeki köşe yazısında, ev hizmetlerinde sigortasız çalıştırmanın yol açabileceği dramatik sonuçları çarpıcı bir şekilde gözler önüne seriyor. Karakaş’ın “Bu ihmalkârlık sizi evsiz bırakabilir” uyarısı, meselenin vahametini anlatmaya yetmiyor.

Karakaş’a göre, pek çok kişi ev hizmetlerinde çalıştırdığı bireyler için zorunlu olan SGK bildirimini ya bilmiyor ya da kasıtlı olarak göz ardı ediyor. Bu tutum, farkında olmadan devasa bir riskin kucağına oturmalarına sebep oluyor.

Sigortasız Çalıştırmanın Acı Maliyeti

Ev hizmetlerinde sigortasız bir çalışanın bulunması, işvereni yalnızca idari cezalarla karşı karşıya bırakmıyor. Gerçek tehlike, bir iş kazası meydana geldiğinde ortaya çıkıyor. Karakaş’ın işaret ettiği üzere, sigortasız bir çalışanın iş kazası geçirmesi durumunda işvereni bekleyen yükümlülükler şunlar:

• Vefat eden çalışanın eşine, çocuklarına ve anne-babasına bağlanacak düzenli aylıklar
• Tüm tedavi ve hastane giderlerinin eksiksiz karşılanması
• SGK tarafından işverene yöneltilen rücu tazminatları

Dramatik Bir Örnek: Cam Silerken Yaşanan Felaket

Karakaş’ın aktardığı bir olay, durumun ne denli ciddi olduğunu acı bir şekilde ortaya koyuyor. Evde cam silerken düşerek hayatını kaybeden sigortasız bir çalışanın ailesine SGK tarafından bağlanacak maaşların bugünkü değeri milyonlarca liraya ulaşıyor. Karakaş, bu bedelin doğrudan işverenden tahsil edildiğini vurgulayarak, “Bu tutar bir evin, hatta birkaç aracın değerini bile aşabilir” diyor.

Kolay İşverenlik Sistemi ve Uygun Primler

Uzman Karakaş, SGK’nın sunduğu “Kolay İşverenlik Uygulaması” ile bu süreçlerin son derece basit olduğunu hatırlatıyor. Ayda 10 günden az çalışanlar için günlük prim bedelinin yalnızca 17,34 TL olduğunu belirten Karakaş, tüm işlemlerin e-Devlet üzerinden bir dakikada tamamlanabildiğini ifade ediyor. Ancak bu kolaylığa rağmen, vatandaşların yeterince bilinçli olmadığını da ekliyor.

Yabancı Uyruklu Çalışanlarda Çifte Risk

Karakaş, yabancı uyruklu bireylerin çalıştırılmasına dair de kritik uyarılarda bulunuyor. Yabancı uyruklu bir kişinin 10 günden az çalıştırılamayacağını ve çalışma izni bulunmayanların tespit edilmesi halinde işverene çok ağır cezalar ve yaptırımlar uygulanacağını vurguluyor. Bu cezaların, bir kaza durumunda ödenecek tazminatlarla birleştiğinde “ev ve araba satılsa dahi karşılanamayacak seviyelere” ulaşabileceğini belirtiyor.

Sonuç: Tasarruf Değil, Rus Ruleti

Türkiye Gazetesi yazarı ve SGK uzmanı İsa Karakaş, ev hizmetlerinde sigortasız çalıştırmayı “tasarruf değil, adeta rus ruleti oynamak” olarak nitelendiriyor. Bir kaza anında işverenin maruz kalacağı maddi yükün, çoğu zaman tüm mal varlığını aşacak boyutlara ulaşabileceğini ifade ediyor.

Karakaş, vatandaşların ayda 10 günden az çalışanlar için günlük yalnızca 17,34 TL prim ödeyerek hem evlerini hem de vicdanlarını güvence altına alabileceğini hatırlatıyor. Bu küçük bedelin, devasa risklere karşı güçlü bir kalkan oluşturduğunun altını çiziyor.

Uzmanının uyarıları, ev hizmetlerinde sigortasız çalıştırmanın yalnızca yasal bir ihlal olmadığını, aynı zamanda işveren aileler için yıkıcı bir ekonomik tehdit oluşturduğunu net bir şekilde ortaya koyuyor.