Kınalıada açıklarında yaşanan çarpıcı yunus olayı
Geçtiğimiz günlerde Kınalıada açıklarında meydana gelen ve deniz canlılarının doğaüstü davranışlarına yeni bir boyut kazandıran olay, cep telefonu kameralarıyla kayda alındı. Görüntülerde, yetişkin bir yunusun yavru yunusa karşı gösterdiği saldırı dikkat çekiyor. Yunusun yavruyu defalarca vurarak ölümüne sebep olduğu anlar, olay yerinde bulunan dalgıç Fibay Korkmaz tarafından kaydedildi ve bu görüntüler, deniz yaşamı ve davranışları araştırmacılarının ilgisini çekti.
Bilimsel açıdan nadir görülen bir davranış
İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi öğretim üyesi ve Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Mehmet Arda Tonay, bu kaydın dünya genelinde çok az sayıda belgelenmiş olduğunu belirtti. Olayın, Marmara Denizi’nin önemli bir deniz memelisi habitatı içinde gerçekleştiğini vurgulayan Tonay, bölgede yaşayan ‘Afalina’, ‘Tırtak’ ve ‘Mutur’ türlerinin varlığına dikkat çekti.
Yavru öldürme davranışının detayları ve nedenleri
Yaralanan yunusun yavru olduğu ve yetişkin yunusun bu davranışını 53 saniyelik kısa bir video kaydıyla belgeleyen Tonay, bu davranışın doğada sık rastlanmayan, ancak bilimsel literatürde “Infanticide” olarak adlandırılan yavru öldürme eylemi olduğunu ifade etti. Bu davranış, balıklar, amfibiler, kuşlar ve memeliler arasında, özellikle de primatlar, aslanlar ve ayılar gibi türlerde gözlemlenmiş olsa da, deniz memelilerinde nadiren kayda alınmış ve incelenmiş durumda.
Yavruyun öldürülme nedenleri ve davranışın ardındaki psikoloji
Doç. Dr. Tonay, bu davranışın temel amacının yavrunun öldürülmesi yoluyla, dişi yunusun tekrar çiftleşmeye yönelmesini sağlayarak kendi üreme başarısını artırmak olduğunu öne sürdü. “Genellikle erkek yunusların yaptığı düşünülen bu davranış, yavrunun ölümüyle annenin yeni bir çiftleşme şansı elde etmesini amaçlar. Bu, yavruyun hayatta kalmasını değil, bireysel üreme başarısını maksimize etmeye yönelik bir stratejidir” diye açıkladı.
Marmara Denizi’nde gözlemler ve bilimsel önemi
Gözlemler ve kayıtların Marmara Denizi’nde yapılması, bölgenin deniz memelileri açısından ne denli önemli olduğunu bir kez daha gösteriyor. Türk Boğazlar Sistemi’nin parçası olan Marmara, geçmişte de çeşitli ilginç davranışların kaydedildiği bir alan olmuştu. Hatırlanması gereken olaylardan biri, geçtiğimiz aylarda bölgede görülen ‘Epimeletik’ davranışlar, yani bir canlı veya ölüye diğer bireylerin yardım etmesi veya koruma içgüdüsüyle hareket etmesi olmuştu. Bu yeni kayıtta ise, yunusların yavruyu öldürme davranışına tanıklık edilmesi, bölgedeki ekosistemin ve deniz memelileri davranışlarının daha iyi anlaşılmasını sağlıyor.
Bilim ve doğa tutkunları için büyük bir şans
Bu tür olayların belgelenmesi ve araştırılması, deniz ekosistemlerinin karmaşık dinamiklerini anlamada kritik bir rol oynuyor. Uzmanlar, bu gözlemlerin bölgenin korunmasına ve sürdürülebilir yönetimine katkı sağlayacağını düşünüyor. Ayrıca, bu olayın, doğanın bilinmeyen ve nadiren gözlemlenen yönlerini ortaya koyması açısından da oldukça değerli olduğunu belirtiyorlar.
Kaynak: Demirören Haber Ajansı / Mahmut Ekinci – Yaşam, Marmara Denizi, Cep Telefonu, Marmara, Yaşam, Dünya, Doğa
